Najstarsza sztuką prehistoryczną jest sztuka paleolityczna. Obejmuje okres od powstania pierwszych paleolitycznych dzieł sztuki, do powstania pierwszych wielkich cywilizacji Egiptu, Mezopotamii i kręgu Morza Egejskiego. W tym dziale przedstawione są również w skrócie pradzieje ludzkości, ponieważ łatwiej jest zrozumieć sztukę, jeśli się wie, skąd wzięli się jej twórcy.
Do dwóch największych i najwyraźniejszych odnoszą się sztuka wschodniohiszpańska oraz sztuka arktyczna. W epoce neolitu na Półwyspie Iberyjskim rozwinęła się schematyczna sztuka iberyjska. W Afryce występowała sztuka południowa i sztuka saharyjska.
W sztuce prehistorycznej pojawiały się kolejno gatunki specyficzne dla kolejnych okresów:
• petroglify - ryte w skale rysunki
• figurki kobiece
• malarstwo jaskiniowe
• megality i budowle megalityczne
• ceramika rytualna i użytkowa
Wyróżniamy trzy główne okresy w sztuce prehistorycznej:
- Paleolit, czyli strasza epoka kamienna, sztuka w najbardziej pierwotnej formie, malunki jaskiniowe, narzędzia i rzeźby z kamienia
- Neolit, czyli młodsza epoka kamienna, to przede wszystkim zmiana stylu życia z koczowniczego na osiadły - człowiek zapanował nad naturą, narzędzia z kamienia, rozwój ceramiki i architektury
- Epoka brązu i żelaza - zaczęły powstawać ozdoby oraz metalowe narzędzia
Malarstwo jaskiniowe:
Dwie najsłynniejsze w dzisiejszych czasach ze względu na skalę odkrycia (wielkie, dokładne, idealnie zachowane) to jaskinie w Lascaux we Francji i w Altamirze w Hiszpanii
Altamira:
Lascaux:
Malowidła jaskiniowe przedstawiały głównie sceny polowań, zwierzęta (bizony, jelenie, konie, byki), ponieważ tak wyglądało życie codzienne tamtych ludzi; na malowidłach jaskiniowych możemy także zaobserwować pierwsze próby przedstawienia perspektywy oraz schematyczne postaci.
Może nas zastanawiać też w jaki sposób ludzie pierwotni malowali. Przecież nie mieli ani farb, ani tuszu… Otóż techniki, które wtedy wykorzystywano, to przede wszystkim malowanie ochrą lub kolorowymi glinkami, które rozpuszczane były w tłuszczu lub krwi. Dzięki temu udawało się uzyskać naprawdę trwałe malunki, o głębokich kolorach.
Rzeźbiarstwo:
- Wenus z Willendorfu (paleolit, rzeźba z kamienia, kobieta o przesadnie obfitych kształtach, symbol macierzyństwa, umownie nazywana Wenus, jak wiele podobnych figurek znalezionych w tym okresie w różnych miejscach)
Wenus w Willendorfu została prawdopodobnie stworzona by chronić ludzi i zapewnić im płodność i szczęście rodzinne, jest utożsamiana z paleolityczną boginią.
- Dama z Brassempouy (paleolit, kość słoniowa, uważana za pierwszą w dziejach wyrzeźbioną ludzka twarz)
Ozdoby i biżuteria:
Na początku biżuteria była kawałkami skórek, kości, muszelek, korzeni roślin lub gliny, w epoce brązu i żelaza pojawiły się ozdoby z metalu.
Nosiły je przede wszystkim kobiety, ale mężczyźni także, gdyż biżuteria początkowo była trofeum myśliwskim lub łowieckim, dopiero z czasem zaczęto ją nosić w celach zdobniczych lub także jako ochronę przed złymi mocami.
